چه نوع مولد بخار از بازرسی معاف است؟

با توجه به افزایش تعداد کاربردهای مولدهای بخار، طیف وسیعی از آنها وجود دارد. کاربران مولدهای بخار و دیگ‌های بخار باید قبل از استفاده از تجهیزات یا ظرف 30 روز پس از بهره‌برداری، برای تکمیل مراحل ثبت، یکی یکی به بخش بازرسی کیفیت مراجعه کنند.

ژنراتورهای بخار نیز باید به طور منظم بازرسی شوند و الزامات به شرح زیر است:
۱. بازرسی‌های منظم مولدهای بخار، شامل بازرسی‌های خارجی در هنگام کار مولد بخار، بازرسی‌های داخلی و آزمایش‌های فشار (مقاومت) آب در هنگام خاموش شدن زودهنگام مولد بخار؛
۲. واحد کاربر مولد بخار باید بازرسی‌های منظمی از مولد بخار ترتیب دهد و یک ماه قبل از تاریخ بازرسی بعدی مولد بخار، درخواست بازرسی دوره‌ای را به سازمان بازرسی و آزمایش ارائه دهد. سازمان بازرسی و آزمایش باید یک طرح بازرسی تدوین کند.

اینکه آیا گواهینامه‌ها و بازرسی‌های سالانه مورد نیاز هستند یا خیر، متفاوت است. البته، ژنراتورهای بخاری که نیازی به بازرسی نظارتی ندارند، انتخاب تولیدکنندگان بیشتری هستند. در بازار، حجم آب مؤثر مخزن داخلی ژنراتور بخار 30 لیتر است که استاندارد اصلی برای ژنراتورهای بخار بدون بازرسی است.

۱. طبق مفاد مربوط به «مقررات ملی دیگ بخار»، مولدهای بخار با حجم آب مؤثر در مخزن داخلی کمتر از ۳۰ لیتر، مشمول بازرسی نظارتی نیستند و از بازرسی نظارتی معاف می‌باشند. اپراتورهای دیگ بخار نیازی به داشتن گواهینامه برای کار ندارند و همچنین نیازی به بازرسی‌های منظم ندارند.

۲. مولدهای بخار سوختی و گازی با حجم آب مؤثر در مخزن داخلی >30 لیتر باید طبق مقررات مراحل بازرسی را طی کنند، یعنی باید تحت بازرسی نظارتی قرار گیرند.

۳. وقتی حجم آب معمولی یک دیگ بخار ≥۳۰ لیتر و ≤۵۰ لیتر باشد، آن دیگ بخار کلاس D است، به این معنی که نیازی به ثبت نام برای استفاده طبق مقررات فوق نیست، هیچ گواهینامه اپراتوری لازم نیست و هیچ بازرسی منظمی لازم نیست.

خلاصه کلام اینکه، وقتی تجهیزات از نوع دیگ بخار کلاس D باشد، دامنه معافیت بازرسی گسترده‌تر می‌شود. فقط ژنراتورهای بخار سوختی و گازی با حجم آب معمولی در مخزن داخلی >50 لیتر نیاز به طی مراحل ثبت و بازرسی نظارتی دارند.

به طور خلاصه، الزامات بازرسی بدون بازرسی برای مولدهای بخار سوختی و گازی عمدتاً به حجم آب مؤثر مخزن داخلی بستگی دارد و حجم آب مخزن داخلی مورد نیاز برای مولدهای بخار سوختی و گازی بدون بازرسی بسته به سطح تجهیزات متفاوت است.