१२ किलोवॅट इलेक्ट्रिक स्टीम जनरेटर

प्रश्न: दाब, तापमान आणि वाफेचे विशिष्ट आकारमान यांच्यात काय संबंध आहे?
अ: वाफेचा वापर मोठ्या प्रमाणावर केला जातो कारण वाफेचे वितरण, वाहतूक आणि नियंत्रण करणे सोपे असते. वाफेचा वापर केवळ वीज निर्मितीसाठी कार्यरत द्रव म्हणूनच नाही तर गरम करण्यासाठी आणि प्रक्रिया अनुप्रयोगांसाठी देखील केला जाऊ शकतो.
जेव्हा स्टीम प्रक्रियेला उष्णता पुरवते तेव्हा ती स्थिर तापमानावर घनरूप होते आणि घनरूप स्टीमचे प्रमाण 99.9% ने कमी होते, जे पाइपलाइनमध्ये वाफेचे प्रवाह करण्यासाठी प्रेरक शक्ती असते.
वाफेचा दाब/तापमान संबंध हा वाफेचा सर्वात मूलभूत गुणधर्म आहे. वाफेच्या तक्त्यानुसार, आपण वाफेचा दाब आणि तापमान यांच्यातील संबंध शोधू शकतो. या आलेखाला संतृप्ति आलेख म्हणतात.
या वक्र मध्ये, वाफ आणि पाणी कोणत्याही दाबावर एकत्र राहू शकतात आणि तापमान म्हणजे उकळत्या तापमान. उकळत्या (किंवा संक्षेपण) तापमानावर पाणी आणि वाफेला अनुक्रमे संतृप्त पाणी आणि संतृप्त वाफ म्हणतात. जर संतृप्त वाफेमध्ये संतृप्त पाणी नसेल तर त्याला कोरडे संतृप्त वाफ म्हणतात.
स्टीम प्रेषण आणि वितरणासाठी स्टीम प्रेशर/विशिष्ट आकारमान संबंध हा सर्वात महत्त्वाचा संदर्भ आहे.
पदार्थाची घनता म्हणजे एका युनिट आकारमानात असलेले वस्तुमान. विशिष्ट आकारमान म्हणजे प्रति युनिट वस्तुमानाचे आकारमान, जे घनतेचे परस्परसंबंध आहे. वाफेचे विशिष्ट आकारमान वेगवेगळ्या दाबांवर समान वस्तुमानाने व्यापलेले आकारमान ठरवते.
स्टीमचे विशिष्ट प्रमाण स्टीम पाईप व्यासाची निवड, स्टीम बॉयलरची रिडंडंसी, हीट एक्सचेंजरमध्ये स्टीमचे वितरण, स्टीम इंजेक्शनचा बबल आकार, स्टीम डिस्चार्जचा कंपन आणि आवाज यावर परिणाम करते.
वाफेचा दाब वाढला की त्याची घनता वाढते; उलट, त्याचे विशिष्ट आकारमान कमी होते.
वाफेचे विशिष्ट आकारमान म्हणजे वायू म्हणून वाफेचे गुणधर्म, ज्याचे वाफेचे मोजमाप, नियंत्रण झडपांची निवड आणि कॅलिब्रेशन यासाठी विशिष्ट महत्त्व आहे.