स्टीम निर्जंतुकीकरणासाठी तांत्रिक आणि स्वच्छतेच्या आवश्यकता

औषध उद्योग, अन्न उद्योग, जैविक उत्पादने, वैद्यकीय आणि आरोग्य सेवा आणि वैज्ञानिक संशोधन यासारख्या उद्योगांमध्ये, संबंधित वस्तूंचे निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण करण्यासाठी निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण उपकरणे वापरली जातात.

सर्व उपलब्ध निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण पद्धतींपैकी, स्टीम ही सर्वात जुनी, सर्वात विश्वासार्ह आणि सर्वाधिक वापरली जाणारी पद्धत आहे. ती सर्व सूक्ष्मजीवांना मारू शकते, ज्यात बॅक्टेरियाचे प्रसार, बुरशी, प्रोटोझोआ, शैवाल, विषाणू आणि प्रतिकार यांचा समावेश आहे. मजबूत बॅक्टेरियाचे बीजाणू, म्हणून औद्योगिक निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरणात स्टीम निर्जंतुकीकरणाला खूप महत्त्व दिले जाते. सुरुवातीच्या चिनी औषध निर्जंतुकीकरण जवळजवळ नेहमीच स्टीम निर्जंतुकीकरण वापरत असे.
स्टीम निर्जंतुकीकरणामध्ये स्टेरिलायझरमधील सूक्ष्मजीव मारण्यासाठी प्रेशर स्टीम किंवा इतर ओलसर उष्णता निर्जंतुकीकरण माध्यमांचा वापर केला जातो. थर्मल निर्जंतुकीकरणात ही सर्वात प्रभावी आणि व्यापकपणे वापरली जाणारी पद्धत आहे.

अन्नासाठी, निर्जंतुकीकरणादरम्यान गरम केलेल्या पदार्थांनी अन्नाचे पोषण आणि चव राखली पाहिजे. उपक्रमांच्या स्पर्धात्मकतेचा विचार करताना अन्न आणि पेयांच्या एकाच उत्पादनाचा ऊर्जेचा वापर हा देखील एक महत्त्वाचा पैलू आहे. औषधांसाठी, विश्वसनीय निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण प्रभाव साध्य करताना, त्यांनी औषधे खराब होणार नाहीत याची खात्री करणे आणि त्यांच्या कार्यक्षमतेची सुरक्षितता, प्रभावीता आणि स्थिरता सुनिश्चित करणे देखील आवश्यक आहे.

औषधे, वैद्यकीय उपाय, काचेच्या वस्तू, संस्कृती माध्यमे, ड्रेसिंग्ज, कापड, धातूची उपकरणे आणि इतर वस्तू ज्या उच्च तापमान आणि ओलसर उष्णतेच्या संपर्कात आल्यावर बदलत नाहीत किंवा खराब होत नाहीत त्या सर्व वाफेने निर्जंतुक केल्या जाऊ शकतात. मोठ्या प्रमाणात वापरले जाणारे प्रेशर स्टीम निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण कॅबिनेट हे स्टीम निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरणासाठी एक क्लासिक उपकरण आहे. जरी अलिकडच्या वर्षांत विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी अनेक नवीन प्रकारची ओलसर उष्णता निर्जंतुकीकरण उपकरणे विकसित केली गेली असली तरी, ती सर्व प्रेशर स्टीम निर्जंतुकीकरण आणि निर्जंतुकीकरण कॅबिनेटवर आधारित आहेत. च्या आधारावर विकसित केले आहे.

स्टीम प्रामुख्याने सूक्ष्मजीवांच्या प्रथिनांना गोठवून त्यांचा मृत्यू घडवून आणते. स्टीममध्ये तीव्र प्रवेशक्षमता असते. म्हणून, जेव्हा स्टीम घनरूप होते तेव्हा ते मोठ्या प्रमाणात सुप्त उष्णता सोडते, ज्यामुळे वस्तू लवकर गरम होऊ शकतात. स्टीम नसबंदी केवळ विश्वसनीय नाही तर निर्जंतुकीकरण तापमान कमी करू शकते आणि वेळ कमी करू शकते. कृती वेळ. स्टीम नसबंदीचे एकरूपता, प्रवेश, विश्वासार्हता, कार्यक्षमता आणि इतर पैलू निर्जंतुकीकरणासाठी प्रथम प्राधान्य बनले आहेत.

येथे स्टीम म्हणजे कोरड्या सॅच्युरेटेड स्टीम. विविध तेल आणि पेट्रोकेमिकल उत्पादने तयार करणाऱ्या उद्योगांमध्ये आणि पॉवर स्टेशन स्टीम टर्बाइनमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या सुपरहीटेड स्टीमऐवजी, सुपरहीटेड स्टीम निर्जंतुकीकरण प्रक्रियेसाठी योग्य नाही. जरी सुपरहीटेड स्टीमचे तापमान जास्त असते आणि त्यात सॅच्युरेटेड स्टीमपेक्षा जास्त उष्णता असते, तरी ती सॅच्युरेटेड स्टीमच्या संक्षेपणामुळे सोडल्या जाणाऱ्या बाष्पीभवनाच्या सुप्त उष्णतेच्या तुलनेत सुपरहीटेड भागाची उष्णता खूपच कमी असते. आणि सुपरहीटेड स्टीम तापमानाला सॅच्युरेटेड तापमानापर्यंत खाली आणण्यासाठी बराच वेळ लागतो. गरम करण्यासाठी सुपरहीटेड स्टीम वापरल्याने उष्णता विनिमय कार्यक्षमता कमी होईल.

अर्थात, घनरूप पाणी असलेले ओलसर वाफ आणखी वाईट असते. एकीकडे, ओलसर वाफेमध्ये असलेले ओलावा पाईप्समधील काही अशुद्धता विरघळवेल. दुसरीकडे, जेव्हा ओलावा निर्जंतुकीकरण करायच्या वाहिन्यांपर्यंत आणि औषधांपर्यंत पोहोचतो तेव्हा ते फार्मास्युटिकल हीट स्टारमध्ये वाफेच्या प्रवाहात अडथळा आणते. पास, पासचे तापमान कमी करा. जेव्हा वाफेमध्ये अधिक बारीक धुके असते, तेव्हा ते वायूच्या प्रवाहासाठी अडथळा निर्माण करते आणि उष्णता आत प्रवेश करण्यापासून रोखते आणि निर्जंतुकीकरणानंतर सुकण्याची अडचण देखील वाढवते.

निर्जंतुकीकरण कॅबिनेटच्या मर्यादित निर्जंतुकीकरण कक्षातील प्रत्येक बिंदूवरील तापमान आणि त्याचे सरासरी तापमान यातील फरक ≤1°C आहे. "थंड ठिपके" आणि "थंड ठिपके" आणि सरासरी तापमान (≤2.5°C) मधील विचलन शक्य तितके दूर करणे देखील आवश्यक आहे. स्टीममधील नॉन-कंडेन्सेबल वायू प्रभावीपणे कसे काढून टाकायचे, निर्जंतुकीकरण कॅबिनेटमधील तापमान क्षेत्राची एकसमानता कशी सुनिश्चित करायची आणि शक्य तितके "थंड ठिपके" कसे काढून टाकायचे हे स्टीम निर्जंतुकीकरणाच्या डिझाइनमधील महत्त्वाचे मुद्दे आहेत.

सूक्ष्मजीवांच्या उष्णता सहनशीलतेनुसार संतृप्त वाफेचे निर्जंतुकीकरण तापमान वेगळे असले पाहिजे. म्हणून, निर्जंतुकीकरण केलेल्या वस्तूंच्या दूषिततेच्या प्रमाणात आवश्यक निर्जंतुकीकरण तापमान आणि कृती वेळ देखील वेगळा असतो आणि निर्जंतुकीकरण तापमान आणि कृती वेळ देखील वेगळा असतो. निवड निर्जंतुकीकरण पद्धत, वस्तूंची कार्यक्षमता, पॅकेजिंग साहित्य आणि आवश्यक निर्जंतुकीकरण प्रक्रियेच्या लांबीवर अवलंबून असते. सर्वसाधारणपणे, निर्जंतुकीकरण तापमान जितके जास्त असेल तितका वेळ कमी लागतो. संतृप्त वाफेचे तापमान आणि त्याचा दाब यांच्यात सतत संबंध असतो. तथापि, जेव्हा कॅबिनेटमधील हवा काढून टाकली जात नाही किंवा पूर्णपणे काढून टाकली जात नाही, तेव्हा वाफेची संतृप्तता पोहोचू शकत नाही. यावेळी, जरी दाब मीटर दर्शवितो की निर्जंतुकीकरण दाब गाठला गेला आहे, परंतु वाफेचे तापमान आवश्यकतेपर्यंत पोहोचलेले नाही, परिणामी निर्जंतुकीकरण बिघाड होतो. वाफेच्या स्त्रोताचा दाब अनेकदा निर्जंतुकीकरण दाबापेक्षा जास्त असल्याने आणि वाफेच्या विघटनामुळे वाफेचे अतिउष्णता होऊ शकते, म्हणून लक्ष देणे आवश्यक आहे.